Ποια ήταν η Αμαλία Μεγαπάνου, η διάσημη εκπρόσωπος της αστικής Αθήνας

Πώς επιβίωσε από τους Γερμανούς, άφησε τα όνειρά της για ένα δικό της φαρμακείο και... παντρεύτηκε τον πρωθυπουργό της χώρας Κωνσταντίνο Καραμανλή

Μια ωραία γυναίκα, ένας όμορφος άνθρωπος, εκπρόσωπος της παλιάς αστικής Αθήνας, της ντελικάτης κομψότητας και ευγένειας: γιατί μπορεί η Αμαλία Μεγαπάνου να έχει μείνει στις μνήμες όλων ως η πρώην και μοναδική σύζυγος του Κωνσταντίνου Καραμανλή αλλά η προσωπικότητα της άφησε τη δική της σφραγίδα στις τέχνες και τα γράμματα.

Πολυγραφότατη έγραψε πάνω από 15 βιβλία -από μελέτες για την Αρχαία Ελλάδα έως μυθοπλασία, ακόμα και ένα ογκώδες αντι-λεξικό που περιλαμβάνει όλα τα πρόσωπα της Αρχαίας Ελλάδας με αναλυτικές λεπτομέρειες για το καθένα.

Παρότι δεν της άρεσε να αφηγείται τη ζωή της στο «10 λεπτά» (από εκδόσεις Libro) καταγράφει αναλυτικά όλες τις μεγάλες της εμμονές, τα πρόσωπα και τους ανθρώπους που την επηρέασαν ενώ δεν διστάζει να πάρει και πολιτική θέση -κάτι που έκανε σπάνια- απέναντι σε μεγάλα γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Στο βιβλίο αυτό ξεκινάει κάπως αντίθετα, από τις μέρες μας, όπου τα σύγχρονα ελληνόπουλα αγνοούν τη σύγχρονη Ελληνική ή Αρχαία Ιστορία για να φτάσει σε λεπτομέρειες για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο καταγράφοντας άγνωστα περιστατικά όπως ότι είχε υπάρξει αιχμάλωτη από τους Γερμανούς, ότι έζησε μεγάλη πείνα και δυστυχία και ότι έχασε πολλούς δικούς της ανθρώπους στις μάχες της Αθήνας και αλλού.

Μεγαλωμένη στο φαρμακείο του πατέρα της Αναστασίου Κανελλόπουλου, αδελφού του πολιτικού και φιλοσόφου Παναγιώτη Κανελλόπουλου, το παιδικό της όνειρο ήταν να γίνει φαρμακοποιός αλλά την κέρδισαν οι τέχνες και τα γράμματα. Είχε τη συνήθεια να επισκέπτεται την εντυπωσιακή βιβλιοθήκη του θείου και να καταγράφει κάθε απτή λεπτομέρεια για μια Ελλάδα, που για τους περισσότερους νέους της ηλικίας της παρέμενε κρυφή.

Σπάνιο τότε για γυναίκα να έχει προτεραιότητα το ανεξάρτητο πνεύμα και τη μόρφωση, κάτι που την έκανε να μη συμβιβάζεται εύκολα με τις κοινωνικές συμβάσεις.

Ακόμα και όταν γνώρισε στα είκοσι της μόλις χρόνια τον πρώτο της σύζυγο, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, δεν μπορούσε να δεχτεί ότι θα ήταν μια γυναίκα που θα έβαζε τις προσωπικές της επιδιώξεις σε δεύτερη μοίρα. Ασυμβίβαστη και πάντοτε κόντρα στο ρεύμα, η ελευθερία του πνεύματος ήταν κάτι που είχε μάθει από τη μητέρα της, τον πατέρα της που την παρακινούσε να ακολουθήσει τις επιλογές της αλλά και φυσικά τον θείο που της είχε μεγάλη αδυναμία.

Ο γάμος με τον Κωνσταντίνος Καραμανλή
Στα μάτια όλων η Αμαλία Μεγαπάνου και ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας έμοιαζαν με το ιδανικό ζευγάρι, βγαλμένο από μια ιδανική ταινία με δυο ωραίους πρωταγωνιστές που χάραξαν, κυριολεκτικά, ιστορία. Παρότι στην καθημερινότητα τους ήταν αρκετά ασκητική, καθώς μοιράζονταν ένα μικρό διαμέρισμα στο Κολωνάκι, στους κοινωνικούς κύκλους φάνταζαν ως το ζευγάρι της σύγχρονης ιστορίας.

Ύστερα από τη σύγκρουση του Καραμανλή με το παλάτι η Αμαλία Μεγαπάνου τον ακολούθησε στην αυτοεξορία του στο Παρίσι, όπου συμβίωσαν για αρκετά χρόνια από το 1963 έως το 1970, οπότε και αποφάσισαν να υποβάλουν αίτηση διαζυγίου σε γαλλικό δικαστήριο, κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά χρονικά, ειδικά σε τέτοιους κύκλους. Το θέμα μονοπώλησε το ενδιαφέρον των περιοδικών της εποχής και το 1970 ο “Οικογενειακός Θησαυρός” θα ξεπουλούσε όλα του τα τεύχη έχοντας στο εξώφυλλο του τα νέα του πολύκροτου διαζυγίου: οι λόγοι επίσημα παραμένουν ανεξήγητοι αφού κανείς από τους δυο δεν θέλησε ποτέ να μιλήσει για το θέμα κάνοντας απλώς λόγο “για διαφωνία χαρακτήρων και για αδυναμία συμβίωσης”.

Το περιοδικό πάντως έκανε λόγο για ένα “φλέρτ” του Καραμανλή με Γαλλίδα δημοσιογράφο αλλά ο στενός κύκλος της Μεγαπάνου επέμενε πως δεν μπορούσε ποτέ να συμβιβαστεί με το ότι ο άνδρας της “είχε παντρευτεί την πολιτική”. Οι καυγάδες τους βέβαια σε πολλές περιπτώσεις έφτασαν να είναι δημόσιοι -πράγμα παράδοξο για ένα τόσο προβεβλημένο ζευγάρι- δημόσια με το περίφημο “Σκάσε Αμαλία!” του Καραμανλή, το οποίο ακούστηκε παντού καθώς ήταν ακόμα ανοιχτά τα μικρόφωνα της επικείμενης ομιλίας του, να έχει γράψει ιστορία. Η αλήθεια πάντως είναι ότι ο Καραμανλής δεν ξαναπαντρεύτηκε ποτέ ενώ οι λίγες, έστω, εμφανίσεις του, όπως εκείνη με το ζεύγος Κένεντι στις ΗΠΑ έχουν γράψει ιστορία.

Η συνάντηση με το ζευγος Κένεντι-η Ζακλίν της Ελλάδας

Η θρυλική και μνημειώδης συνάντηση του Καραμανλή με τον Κένεντι πραγματοποιήθηκε στις 17 Απριλίου του 1961, στις 11.30 το πρωί οπότε το ζεύγος έφτασε στην Ουάσινγκτον των ΗΠΑ. Η δύσκολη συγκυρία με τα επεισόδια στον Κόλπο των Χοίρων και με τη σύγκρουση του Κάστρο με τον Αμερικανό Πρόεδρο δεν βοηθούσαν αλλά τελικώς ο Κένεντι δέχτηκε, παρά την κρίση, να συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό με τον οποίο είχαν μια θερμή μακρά συνομιλία. Την υποδοχή μάλιστα συνόδευσαν 19 κανοβιοβολισμοί ενώ ο τότε Υπουργός εξωτερικών Ρασκ έκανε δηλώσεις για τις καλές σχέσεις μεταξύ των δυο κρατών, της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Καραμανλής ήταν ο πρώτος ξένος ηγέτης που συναντούσε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος: ο κύριος και η κυρία Κένεντι θα έμεναν ιδιαίτερα εντυπωσιασμένοι από την κομψή και γνωρίζουσα την αγγλική πρώτη κυρία, την οποία ο αμερικανικός τύπος εξύμνησε ως κομψή “Ζακλίν” της Ελλάδας. Όσο για την ερώτηση των δημοσιογράφων προς την Ελληνίδα πρώτη κυρία αν εμπλέκεται η ίδια στην πολιτική εκείνη απάντηση ότι «Δεν ασχολούμαι με τη δουλειά του άντρα μου, γιατί την κάνει πολύ καλά».

Το λεξικό-ένα μνημείο λόγου, κατόρθωμα ζωής
Το σημείο κάμπης πάντως για την πρώην πρώτη κυρία, το έργο που θα συνοδεύει για πάντα τη φήμη της Αμαλίας Μεγαπάνου, μιας πραγματικά σχολαστικής αναγνώστριας, που δούλευε νυχθημερόν με τα λεξικά και τα βιβλία σαν τους “Βυζαντινούς γραμματικούς”, όπως της άρεσε να λέει η ίδια, είναι το λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, το οποίο καταγράφει αναλυτικά όλα τα αρχαία ονόματα.

Ξεκινώντας από τα αρχαικά χρόνια και φτάνοντας 1ο μ.Χ. Αιώνα τα «Πρόσωπα – Και άλλα κύρια ονόματα» μας έκαναν γνωστό έναν πλούσιο κόσμο προσώπων και ονομάτων με αναλυτική επεξήγηση για το καθένα. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή τράπεζα δεδομένων με 21.625 ονόματα που καταδεικνύει όλο τον πνευματικό πλούτο της Μεγαπάνου και την αγάπη της για τη γλώσσα. Έγραψε και άλλα βιβλία από παιδικά και μυθοπλασία-ακόμα και προκλητικούς διαλόγους όπως τον “Διάλογο με την Άννα”-αφηγήσεις μιας πόρνης επειδή, όπως έλεγε σε συνέντευξή της είχε αγανακτήσει με την υποκρισία των αστών Ελληνίδων της Αθήνας που έκαναν ότι δεν γνώριζαν τι σημαίνει “εταίρα”, “πόρνη” ή παλλακίδα. Μετά τον Καραμανλή παντρεύτηκε τον μαιευτήρα Επαμεινώνδα Μεγαπάνο στις 17 Μαΐου 1973, του οποίου το όνομα πήρε και χρησιμοποίησε κατά τη διάρκεια της συγγραφικής της καριέρας.
https://www.protothema.gr/